Han van Meegeren (1889-1947)

In het Kattenkabinet hangt een werk van Han van Meegeren, genaamd “Jongen met poes. Het onderwerp in het schilderij is zijn zoon Jacques van Meegeren. Let wel; het betreft een echt werk van deze Nederlandse kunstschilder die voornamelijk bekend is geworden als meester-vervalser van schilderijen van Vermeer.

Van Meegeren studeerde Bouwkunde, onder lichte druk van zijn vader, aan de Technische Hoogeschool van Delft. Ondanks het winnen van de vijfjaarlijkse gouden medaille voor zijn studie en talent kroop het bloed waar het niet gaan kon. Omdat hij veel meer belangstelling had voor schilderen en tekenen, en daar zeer bedreven in was, brak hij de studie voortijdig af. Van Meegeren had geen makkelijke start en werd veelvoudig door kunstcritici belachelijk gemaakt en zeker niet serieus genomen vanwege zijn schilderkunsten. Zeker omdat van Meegeren de eeuwenoude schilderkunst veel interessanter vond dan moderne kunst. Om de critici een hak te zetten stortte hij zich op het vervalsen van De Emmaüsgangers, een schilderij van Vermeer en wachtte hij op een geschikt moment om te onthullen dat het geen echte Vermeer betrof maar dat het werk van zijn hand was. Op deze manier zou van Meegeren genoegdoening voelen door de critici openlijk te vernederen. Echter liet dit moment lang op zich wachten.

Het vervalsen nam jaren in beslag. Doordat van Meegeren zo goed de technieken van weleer onder de knie had, de materialen goed wist na te bootsen (hij wist een zeventiende-eeuws doek te bemachtigen) en werkte met dezelfde soort penselen als Vermeer, was hij uiteindelijk zeer content met het resultaat. De vervalsing bereikten belangrijke kunstkenners en zij waren al snel overtuigd van de ‘echtheid’ van het schilderij. Dit zorgde voor een persoonlijk succes voor van Meegeren en een triomfantelijk gevoel. De gedachte om zijn fraude openbaar te maken vervloog toen het Boijmans van Beuningen museum in Rotterdam de vervalsing aankocht voor een aanzienlijk hoog bedrag. Van Meegeren had zijn punt gemaakt, de kunstwereld was goedgelovig. En voor hem een bewijs van zijn kunnen als kunstschilder.

Naast de vervalsing van Vermeer waren ook andere oude meesters een geliefd onderwerp. Zo vervalste hij het werk van Frans Hals, “De lachende Cavalier. Maar ook werk van Terborgh en Pieter de Hooch werden succesvol vervalst. Uiteindelijk werd van Meegeren ontmaskerd tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog. Vanwege zijn arrestatie wegens collaboratie omdat hij de herkomst niet kon verklaren heeft hij de waarheid verteld. Om te bewijzen dat hij inderdaad de maker was en geen collaborateur, schilderde van Meegeren onder toezicht de vervalsing “Christus in de Tempel” en werd hij tot één jaar celstraf veroordeeld. Kort na zijn veroordeling overleed van Meegeren aan een hartinfarct.

Door zijn vervalsingen is van Meegeren wereldberoemd geworden en worden zijn schilderijen tot op de dag van vandaag voor hoge bedragen verkocht. Nog steeds leeft de geschiedenis van Van Meegeren voort, de Nederlandse filmproducent Johan Nijenhuis werkt momenteel aan een film over het verhaal van Han van Meegeren met de toepasselijke titel: De Vervalser. Een releasedatum is nog onbekend.

Bron: www.nl.wikipedia.org/wiki/Han_van_Meegeren